Kişisel verilerin işlenmesinde 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanununun 4. maddesinde düzenlenen genel ilkelere uyulması zorunludur.
Bu ilkeler; hukuka ve dürüstlük kurallarına uygun olma, doğru ve gerektiğinde güncel olma, belirli, açık ve meşru amaçlar için işlenme, işlendikleri amaçla bağlantılı, sınırlı ve ölçülü olma ve ilgili mevzuatta öngörülen veya işlendikleri amaç için gerekli olan süre kadar muhafaza edilmedir.
Kanun’un 4. maddesinde düzenlenen bu ilkeler, tüm kişisel veri işleme faaliyetlerinin özünde bulunmalı ve Covid-19 ile ilgili veri işleme faaliyetleri bu ilkeler doğrultusunda gerçekleştirilmelidir.
Kişisel sağlık verisi olan Covid-19 aşı kartı / sertifikası bilgisi, özel nitelikli kişisel veri kategorisine girmektedir. Kanun’un 6. maddesi uyarınca özel nitelikli kişisel verilerin de açık rıza olmaksızın işlenmesi yasaktır.
Anayasa’nın 17. maddesinde maddi ve manevi varlığın korunması ile geliştirilmesi güvence altına alınmıştır. 15. maddesinde ise milletlerarası yükümlülükler ihlal edilmemek kaydıyla istinasları olmakla birlikte kimsenin maddi ve manevi varlığının bütünlüğüne dokunulamayacağı düzenlenmiştir.
Anayasa Mahkemesinin 11.11.2015 tarihli ve 2013/1789 başvuru numaralı kararında da zorunlu aşı uygulaması hakkında bu uygulamaya ilişkin öngörülebilir nitelikte bir kanuni düzenlemenin bulunmadığı gerekçesiyle Anayasa’nın 17. maddesinin ihlal edildiğine karar verilmiştir.
Çalışanların aşı kartlarının saklanması ve aşı yaptırmamış personelin aşıya teşviki son derece tartışmalı bir konu olmakla birlikte bu aşamada çalışanlar tarafından verilecek açık rızaların sakatlığından söz etmek mümkün olacaktır.
Taraflardan birinin diğerinden üstün olduğu veya birinin diğeri üzerinde baskı kurabildiği hallerde rızanın özgür iradeyle verilip verilmediğinin titizlikle değerlendirilmesi gerekmektedir.
Kişisel Verileri Koruma Kurumunun rehberlerinde bu konudan bahsedilmiş işçi-işveren ilişkisinde, işçiye rıza göstermeme imkanının etkin bir biçimde sunulmadığı veya rıza göstermemenin işçi açısından olumsuzluk doğuracağı durumlarda rızanın özgür iradeye dayandığının kabul edilemeyeceği açıkça belirtilmiştir.
Özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesinden ötürü hiçbir çalışan ayrımcılığa maruz kalmamalıdır. Aşı yaptırmak istemeyen çalışanların olabileceği düşünüldüğünde toplanan aşı kartı bilgisinin aşı olmak istemeyen personel açısından olumsuzluk yaratma ihtimali söz konusudur. Bu kapsamda çalışan tarafından iradesinin özgür olmadığı ve işlenen özel nitelikli kişisel verisi dolayısıyla ayrımcılığa uğradığı gerekçesiyle muhtemel bir şikayette bulunulabilir.
Aşı yaptırmak bireysel bir karar olduğundan personelden aşı kartı talep etmenin ancak geçerli bir nedenin varlığında kabul edilebilecektir. Örneğin çalışanların Covid-19 hastalarıyla sıklıkla karşılaştığı bir çalışma ortamı mevcutsa işveren tarafından personelden aşı kartları istenebilecektir. Ya da personelin aşılanma bilgisini talep eden bir kamu kurumu mevcut ise de aşı kartlarının personelden talep edilmesi mümkündür.
Kişileri aşıya yönlendirmek amacıyla olmamak ve anonim olarak aşı yaptıran personel sayısını bilmek amacıyla sır saklama yükümlülüğü bulunan çalışan, kişilerden aşı yaptırıp yaptırmadığı bilgisini toplayarak İnsan Kaynakları Departmanına anonimleştirilmiş bu bilgiyi iletebilir. Bu sayede şirketteki aşılanma oranını görmek mümkün olacaktır.
Yukarıda bahsedilenlere karşın özel nitelikli kişisel veri olan Covid-19 aşı kartlarının personelden talep edilmesi riskin kabullenildiği idari bir karar olacaktır. Bu durumda işleme amacıyla bağlantılı, sınırlı ve ölçülü olmak koşuluyla personelden açık rıza alınması; Kanun’un 10. maddesinde düzenlenen aydınlatma yükümlülüğünün de yerine getirilmesi gerekecektir.
Ayrıca bakınız, Yeterli ve Gerekli Önlemleri Alarak Kişisel Veri İhlallerine Karşı Şirketinizi Koruyun!
Kaynak:
