Bir gün içerisinde pek çok istenmeyen aramaya veya mesajlara maruz kalmaktayız. Şirketlerin reklam yapmak, pazarlama faaliyetlerini yürütmek amacıyla bireylere mesajlar göndermesi ve aramalar yapması ticari hayatın bir gereği olsa da bu durumun istenmeyen seviyelere gelmesi durumunda hukuken başvurabileceğimiz çözüm mekanizmaları yer almaktadır.
Ticari Elektronik İleti’lere Genel Bakış
Bu kapsamda ele alınması gereken ilk kavram “ticari elekronik ileti”dir. 05.11.2014 tarih ve 29166 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun (“Kanun”) 2/c maddesinde düzenlenen ‘’Ticari Elektronik İleti’’, «Telefon, çağrı merkezleri, faks, otomatik arama makineleri, akıllı ses kaydedici sistemler, elektronik posta, kısa mesaj hizmeti gibi vasıtalar kullanılarak elektronik ortamda gerçekleştirilen ve ticari amaçlarla gönderilen veri, ses ve görüntü içerikli iletileri» olarak tanımlanmaktadır. Ticari elektronik iletilere örnek olarak telefon görüşmeleri, mesajlar ve e-postalar verebiliriz.
Hizmet Sağlayıcı ve Alıcı
Ticari elektronik iletileri, hem hizmet sağlayıcılar hem de alıcılar açısından düşünmemiz gerekmektedir. Elektronik ticaret faaliyetini yürüten gerçek ve tüzel kişiler “hizmet sağlayıcı”’ lardır. Alıcı ise kendisine ticari elektronik ileti gönderilen bireyler olarak anlaşılmalıdır. 15.07.2015 tarih ve 29417 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Ticari İletişim ve Ticari Elektronik İletiler Hakkında Yönetmeliğin (“Yönetmelik”) 5.maddesi uyarınca “Hizmet sağlayıcının, mal ve hizmetlerini tanıtmak, pazarlamak, işletmesini tanıtmak kutlama ve temenni gibi içeriklerle tanınırlığını artırmak amacıyla alıcıların elektronik iletişim adreslerine gönderdiği ticari elektronik iletiler” için onay alınması gerekmektedir.
COVID-19 Pandemi sürecinde e- ticaret sektörü şüphesiz hepimizin hayatının vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Alışveriş yaptığımız internet sitelerine üye olduğumuz anda farkında olmadan onay verdiğimiz kutucuklar arasında yer alan “ticari elektronik ileti” izinleri hizmet sağlayıcıları şirketlerin sistemlerine kaydedilmekte ve tanıtım-pazarlama süreçleri kapsamında gerek mesaj gerek arama yoluyla karşımıza çıkmaktadır.
Hizmet sağlayıcılar açısından ticari elektronik ileti süreci inceleyecek olursak, Ticari İletişim ve Ticari Elektronik İletiler Hakkında Yönetmelik’te (“Yönetmelik”) Ocak ayında yapılan değişiklik ile Hizmet Sağlayıcılar için İleti Yönetim Sistemi’ne (“İYS’ye”) kayıt zorunluluğu getirilmiştir. Bu kapsamda Hizmet Sağlayıcıların bireylerden aldıkları onayları İYS’ye yüklemeleri gerekmektedir. Hizmet sağlayıcı şirket, alıcılardan onayı elektronik ortamda yazılı olarak veya İYS üzerinden alabilmektedir. İYS’ye hizmet sağlayıcılar tarafından kaydedilen onayların alıcılar tarafından her zaman geri alınması mümkündür.
Hizmet sağlayıcılar tarafından en problem taşıyan husus alıcılar alıcıların yani vatandaşların verdikleri onayların geri alınması noktasında doğmaktadır. Eğer alıcı tarafından İYS’nin kendi sitesi veya e- devlet üzerinden hizmet sağlayıcıya verdiği onayı geri alırsa bu durumda hizmet sağlayıcı, Yönetmelik uyarınca 3 iş günü içerisinde ticari elektronik ileti göndermeyi durdurması gerekmektedir. Bu durumda hizmet sağlayıcının elektronik ticaret faaliyetlerine tekrardan devam etmesi için alıcıdan hukuka uygun ve geçerli bir onay alması gerekmektedir. Hizmet sağlayıcı tarafından bu sürecin titizlikle yürütülmesi ve alınan onayların geri alınıp alınmadığı konusunu sistemleri üzerinden kontrol etmeleri önem taşımaktadır.
Şikâyet ve Yaptırımlar
İstenmeyen Mesaj ve Aramalarla Nasıl Mücadele Edilir? Hizmet sağlayıcının, ticari elektronik iletiler kapsamında farklı başkaca hukuka aykırılıklar gerçekleştirmesi durumunda çeşitli yaptırımlarla karşı karşıya kalması söz konusu olabilmektedir. Alıcının hukuka aykırılık hallerinin gerçekleşmesi durumunda hizmet sağlayıcıyı Yönetmeliğin 14. Maddesinde sayılan kanallar yoluyla şikayet etmesi mümkündür. Aynı maddenin 2. Fıkrasında alıcı tarafından yapılan şikâyetin geçerli olması için başvuruda yer alması gereken hususları belirtmiştir. Kanun’un m.12’de ticari elektronik iletilere yönelik farklı hukuka aykırılıklar halinde uygulanacak yaptırımları belirtmiştir. Bu hukuka aykırılıklar açısından en sık karşılaşılan ise “alıcının onayı olmadan ticari elektronik ileti” gönderilmesine devam edilmesidir. Bu durumda 2021 yılı itibariyle 2.701Türk Lirasından 10.391 Türk Lirasına kadar ceza kesilmesi söz konusudur. Hizmet sağlayıcılar açısından idari para cezalarının her yıl yeniden değerleme oranına göre arttığı göz önünde bulundurulmalıdır.
Ayrıca bakınız; CORSIA – Sivil Havacılık Gözüyle Küresel Isınma ve İklim Değişikliği
Kaynak
Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun
Elektronik Ticarette Hizmet Sağlayıcı Ve Aracı Hizmet Sağlayıcılar Hakkında Yönetmelik
